Ćwiczenia czynne wolne oznaczają, że pacjent w pełni samodzielnie, bez pomocy terapeuty czy specjalistycznego sprzętu, wykonuje ćwiczenie w możliwie dużym, bezbolesnym zakresie ruchu, poruszając częścią ciała przeciwko sile grawitacji. Opór w tego typu ćwiczeniach jest równoznaczny z siłą ciążenia poruszanego odcinka ciała, która może być nieznacznie modyfikowana przez wykorzystane przybory do ćwiczeń, np.: piłki, szarfy, laski gimnastyczne itp. Dodatkowe przybory, formy zabawowe, elementy współzawodnictwa w ćwiczeniach czynnych wolnych mają za zadanie urozmaicenie i ewentualnie utrudnienie wykonywanego ruchu.